سه روش نه چندان دقیق برای تخمین ارزش واقعی سهام - شناسایی حباب های بازار - همه جا طنز و خنده

به گزارش همه جا طنز و خنده، هیچ کس نمی تواند بگوید قیمت سهام در بورس حباب دارد یا نه. شرکت هایی در بورس پیدا می شوند که صرفا روی کاغذ نام آنها را می شناسیم، اما سهامشان در بورس یکه تازی می نماید، در طرف مقابل گرانی دلار باعث شده سودآوری خیلی از شرکت ها افزایش چشمگیر پیدا کند و باعث ارزشمند شدن سهامشان گردد.

تنها راه حل، آنالیز تک تک شرکت ها برای پیدا کردن سهام ارزنده است. ولی چنین کاری ماه ها زمان می برد و کلی دانش و اطلاعات حسابداری لازم دارد. با این حال جای ناامیدی نیست. اطلاعات تابلوی نمادها تا حد زیادی می تواند ما را در تخمین ارزش واقعی سهام شرکتهای بورسی یاری کند تا بتوانیم حباب های بازار را شناسایی کنیم.

توجه داشته باشید که این صرفا تخمین است و نمی توان به طور دقیق روی آن حساب باز کرد. با این حال وقتی تخمین شما از ارزش واقعی سهام یک شرکت نشان داد سهام ارزنده نیست، شاید بهتر باشد ریسک نکنید و سراغ سهامی بروید که دست کم از این آزمون نه چندان دقیق، سربلند بیرون بیایند.

روش تخمین ارزش سهام صندوق های سرمایه گذاری

پیدا کردن ارزش واقعی واحدهای صندوق های سرمایه گذاری راحت تر از بقیه سهام بورسی است، چرا که قیمت NAV ابطال هر صندوق را می توان در تابلو نماد آن پیدا کرد. مثلا در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته یعنی چهارشنبه، ارزش NAV ابطال صندوق سهامی آماس روی تابلوی این نماد 16 هزار و 847 تومان اعلام شده است . این رقم صرفا روی تابلوی صندوق های سرمایه گذاری قابل مشاهده است و به سهامداران نشان می دهد ارزش وقعی هر واحد صندوق سرمایه گذاری چقدر است،

باید توجه داشته باشید که لزوما قیمت واحدهای صندوق سرمایه گذاری با ارزششان یکسان نیست. مثلا در همان روز معاملاتی، قیمت سهام آماس به کمتر از ارزش واقعی آن رسیده بود و معاملات روی قیمت 16 هزار و 269 تومان انجام می شد. این مورد می تواند یکی از نشانه های مثبت برای خرید واحدهای یک صندوق سرمایه گذاری باشد، اما باید فرایند پیش روی صندوق را هم در نظر بگیرید. مثلا اگر پیش بینی ها نشان دهند که در روزهای آینده صندوق فرایند نزولی داشته باشد، معامله آن با قیمتی کمتر از ارزش واقعی می تواند توجیه داشته باشد. در طرف مقابل اگر صندوق در راستا رشد باشد، خیلی از خریداران به قیمتی بالاتر از ارزش واقعی واحدها رضایت می دهند.

روش تخمین ارزش سهام شرکتهای سرمایه گذاری

شرکت های سرمایه گذاری شرایط متفاوتی نسبت به صندوق یا دارند. این شرکت ها خارج از بورس فعال هستند و صرفا سهامشان در در بورس دست به دست می گردد. برای همین روی تابلو نماد آنها خبری از NAV ابطال نیست. از جمله معروف ترین آنها می توان به شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی، شستا اشاره نمود.

برای تخمین ارزش سهام این شرکت ها باید دست به دامن گزارش های صورت اقتصادی شان در سامانه کدال شویم.

این سامانه تمام اطلاعانی که ضروری است در باره یک شرکت بدانید را در اختیارتان می گذارد. از گزارش های صورت اقتصادی، تا افشای اطلاعات با اهمیت و اطلاعیه های مجمع عمومی همه شرکتها در codal.ir قابل مشاهده است. در گزارش فعالیت شرکت های سرمایه گذاری، پرتفوی یا همان سبد شرکت سرمایه گذاری به طور کامل آنالیز می گردد.

توجه داشته باشید که دارایی های یک شرکت سرمایه گذاری مینای تعیین ارزش سهام آن نیست ، بلکه باید ببینیم این شرکت چقدر از سرمایه گذاری سود کسب نموده. برای همین باید در گزارش های اقتصادی دنبال ارقام مربوط به ارزش افزوده پرتفوی آنالیز و غیر بورسی بگردیم. این رقم برای شرکتی مثل شستا 74.7 هزار میلیارد تومان از پرتفوی بورسی و حدود 45.3 هزار میلیارد تومان از پرتفوی غیر بورسی است. جمع این دو رقم یعنی 120 هزار میلیارد تومان، کل درآمدی است که شستا در آخرین صورت اقتصادی خود آن را گزارش نموده است، به این رقم باید حقوق صاحبان سهام را هم اضافه کنیم که برای شستا 11.1 هزار میلیارد تومان است.

با این حساب کل سهام شستا در مجموع 131 هزار میلیارد تومان ارزش دارد. وقتی این رقم را در تعداد سهام شستا یعنی 80 میلیارد سهم تقسیم کنیم، ارزش هر سهم شستا حدود هزار و 637تومان تخمین زده می گردد. قیمت هر سه این شرکت در روز عرضه اولیه 860 تومان بود و این رقم در حال حاضر به هزار و 500 تومان رسیده است. توجه داشته باشید که این محاسبات بر اساس آخرین گزارش صورت شرایط پرتفوی، مربوط به خاتمه اسفند 98 بود. اگر آخرین گزارش منتشر شده مربوط به ماه ها قبل باشد، چاره ای جز استفاده از روش سوم برای تخمین ارزش واقعی سهام شرکتهای سرمایه گذاری پیش رویمان نیست.

روش تخمین ارزش سهام شرکتهای صنعتی

کارخانه ها مثل شرکتهای سرمایه گذاری سبد سهام ندارند. آنها یک خط فراوری دارند که بعد از هزینه مواد اولیه و حقوق کارگران محصولی را روانه بازار می نمایند و از اختلاف قیمت فروش و هزینه تمام شده، سود کسب می نمایند.

حسایدارهای کارخانه در صورت های اقتصادی، شرایط فروش شرکت و هزینه های تمام شده برای فراوری را اعلام می نمایند و نهایتا سودی که کارخانه کسب نموده، تعیین می گردد، احتمالا تا حالا چشمتان به EPS در تابلو هر نماد افتاده است. این رقم نشان دهنده سود شرکت به ازای هر سهم است.

اگر این رقم منفی باشد، نشان از زبان ده بودن کارخانه دارد. از نمونه چنین شرکت هایی می توان به ایران خودرو با EPS منفی 38تومان و سایپا با EPS منفی 19 تومان اشاره نمود. هر چه این رقم مثبت و بزرگتر باشد نشان از بیشتر بودن سود محقق شده شرکت دارد.

باید توجه داشته باشید که شرکت های صنعتی بر خلاف شرکت های سرمایه گذاری، علاوه بر سود محقق شده، دارایی های ارزشمندی مثل پرند، کارکنان متخصص، سهم بازار و … دارند. با این حساب نباید سهامشان را صرفا بر اساس سود محقق شده تخمین زده. شاخص P/E در اینجا به یاریمان خواهد آمد.

P/E یکی دیگر از ارقام قابل مشاهده روی تابلوی هر نماد است که نشان می دهد قیمت فعلی سهام چندبرابر سود محقق شده است. عموما گروه های صنعت P/E خاص خودشان را دارند. مثلا میانگین این شاخص برای پالایشگاه ها، با 20 است. چنین رقمی نشان می دهد، قیمت سهام پالایشگاه ها باید حدود 21 برابر سود محقق شده آنها باشد. سهام شرکتی که P / E آن کمتر از هم گروهی هایش باشد، ارزنده تر است.

باید توجه داشته باشید بهتر است P/E گروه های مختلف را با هم مقایسه نکنید، چرا که هر صنعت تعیینات مخصوص خودش را دارد. هر چند P/E یک شرکت بیشتر از هم گروهی هایش باشد، می توان نتیجه گرفت سهام با قیمت بالاتری نسبت به ارزش آن معامله می گردد.

این شاخص شاید بتواند در بعضی گروه ها برای تخمین ارزش واقعی سهام شرکت یاریان کند. مثلا شرکت لاستیک یزد که چهارشنبه هفته گذشته وارد بورس شد، دارای EPS حدود 231تومان است . از آنجا که P/E گروه صنعت لاستیک و پلاستیک به طور میانگین 56.8 است می توان نتیجه گرفت سهام پیزد تا 56.8 برابر رقم رقم 231تومان، یعنی 13 هزار و 100 تومان توانایی رشد در بلندمدت دارد، قیمت در نظر گرفته شد برای عرضه اولیه پیزد چهار هزار و 35تومان بود.

منبع: روزنامه هفت صبح