وقتی پای دیابتی قطع می گردد...
به گزارش همه جا طنز و خنده، بیش از 50 درصد افرادی که مجبور به قطع پای خود می شوند، دیابت دارند. متاسفانه پیشرفت های علمی و مراقبت های همه جانبه هنوز نتوانسته از شیوع دیابت و به تبع آن، زخم پای دیابتی در دنیا بکاهد. در این شرایط، راهکارهای روان شناسی می توانند نقش موثری در بهبود وضع موجود ایفا نمایند؛ چه برای آنهایی که بخشی از پای خود را از
وقتی پای دیابتی قطع می گردد...
نویسنده:دکتر یاشا نهرینی
بیش از 50 درصد افرادی که مجبور به قطع پای خود می شوند، دیابت دارند. متاسفانه پیشرفت های علمی و مراقبت های همه جانبه هنوز نتوانسته از شیوع دیابت و به تبع آن، زخم پای دیابتی در دنیا بکاهد. در این شرایط، راهکارهای روان شناسی می توانند نقش موثری در بهبود وضع موجود ایفا نمایند؛ چه برای آنهایی که بخشی از پای خود را از دست داده اند و احتیاجمند حمایت های روانی هستند، چه برای آنهایی که به علت پس زمینه های فکری و احساسی، درمان دیابت و کنترل بیماری خود را جدی نمی گیرند.
بسیاری از بیماران دیابتی به وفور مطالب هشداردهنده ای را در خصوص پای دیابتی خوانده اند. اما نتایج یک تحقیق عظیم مشترک در آمریکا و بریتانیا حاکی از آن است که همچنان باور درونی بیشتر بیماران دیابتی بر این است که درد نداشتن زخم پای آنها نشانه خوبی از بی خطربودن آن است. از سوی دیگر، احساس درونی اغلب بیماران به گونه ای است که اگر پای آنها سرد نشده باشد، همچنان سالم و طبیعی است.
روان شناسان معتقدند اصلاح ریشه ای این احساس های درونی، تنها به وسیله توزیع کتابچه های راهنما ممکن نیست و به مشاوره های تخصصی و گروه درمانی احتیاج دارد. به عبارت دیگر وجود درد انگیزه ای غریزی را در ما بیدار می نماید تا از عامل های تشدیدنماینده درد دوری کنیم و به هر ترتیب ممکن در پی درمان باشیم. این انگیزه در بیماران دیابتی غیرفعال است و درمانگران وظیفه ایجاد آن را دارند.
زخم پا و کیفیت زندگی
تحقیق ها نشان داده اند بیماران دیابتی با زخم های مزمن پا برای ارتباط گیری و تطبیق در محیط های داخل و بیرون از خانه با مشکل های قابل توجهی دست و پنجه نرم می نمایند.یکی از مشهورترین پروژه های تحقیقاتی که به تاثیر زخم پای دیابتی بر کیفیت زندگی پرداخته مربوط به یک گروه سوئدی است. این تحقیق به روشنی نشان داده است که کارکرد اجتماعی-روانی افرادی که به علت زخم دیابتی بخشی از پای خود را از دست داده اند به شدت افت می نماید.
مطالعه دیگری در آمریکا به این نتیجه رسید که تقریبا نیمی از افراد با پای قطع شده یا به اجبار بازنشسته شده اند یا ساعت کاری شان کاهش یافته است و در این شرایط بسیاری از موقعیت های شغلی را از دست داده اند. به عبارت دیگر تنها 30 درصد افراد دیابتی بعد از قطع عضو همچنان در موقعیت قبلی شغلی خود باقی می مانند.
علاوه بر این کاهش تحرک فیزیکی در پی قطع شدگی پا مشکل های اجتماعی و بین فردی را برای دیابتی ها در پی داشته است؛ مشکلاتی که درنهایت این برداشت را در شخص پدید می آورد که او ارزش و صندلی اجتماعی خود را از دست داده است.
زخم پا و افسردگی
نقش نوروپاتی دیابتی به روشنی به اسم عاملی برای آغاز و پیشرفت افسردگی به اثبات رسیده است. طبق برآوردهای مرکز ملی سلامت روان آمریکا، افراد دیابتی دو برابر بیشتر از سایر افراد در خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند. به همین علت از آنجایی که تمام افراد با زخم پای دیابتی به درجه هایی از نوروپاتی مبتلا هستند، ضروری است به طور منظم از نظر بروز علایم افسردگی مورد آنالیز قرار گیرند.از سوی دیگر، استرس های روحی ناشی از یک زخم کهنه که به سادگی هم بهبود پیدا نمی نماید یا بدتر از آن کنار آمدن با عضوی که به ناگزیر قطع شده است، می تواند زمینه ساز اختلال های روانی مزمنی باشد. براساس پژوهشی که در سال 1998 میلادی در نشریه BMJ به چاپ رسید، استرس روحی ناشی از قطع عضو معادل استرس ناشی از فقدان یکی از وابستگان نزدیک است. در همین پروژه تحقیقاتی بازگشت زودهنگام به محیط کار به اسم راهکاری مناسب برای پیشگیری از صدمه های روانی جدی آن معرفی گردید. و اما چه کسانی بیشتر از سایرین در خطر افسردگی قرار دارند؟ احتمال افسردگی و اختلال های اضطرابی پس از قطع عضو به عوامل گوناگونی وابسته است. به اسم نمونه افرادی که پیش از قطع اجباری پا هم به علت بیماری زمینه ای خود دچار اختلال های روحی بوده اند به مراتب بیشتر از سایرین به اضطراب و افسردگی بعد از عمل جراحی دچار خواهند شد.
درواقع افسردگی و اضطراب در کنار دیابت سیکل معیوبی را تشکیل می دهند که هر کدام به صورت مداوم باعث تشدید دیگری می گردد. در تازه ترین پژوهشی که در این زمینه اجرا شده ارتباط افسردگی و دیابت بیش از هر زمانی آشکار شده است. نتایج این تحقیق سال گذشته در نشریه بیماری های غدد داخلی به چاپ رسید. براساس این نتایج کسانی که دچار عارضه زخم پای دیابتی شده اند، به طور معناداری بیشتر از سایر افراد دیابتی که گرفتار این عارضه نیستند، علایم و نشانه های اضطراب و افسردگی را نشان می دهند.
به عبارت دیگر داشتن سلامت روانی و درک درستی نسبت به مفهوم سلامت خود به اسم یک فاکتور مهم برای پیشگیری از زخم پای دیابتی عمل می نماید. به هر حال هیچ چیز مثل افسردگی نمی تواند اراده یک بیمار دیابتی را برای کنترل دقیق قند و انجام مراقبت های تکمیلی تضعیف کند. بنابراین فرد بیمار، خانواده و کادر درمانی همیشه باید مراقب خطر افسردگی در یک بیمار دیابتی باشند.
منبع: www.salamat.com
منبع: راسخون